سنگ نما و خصوصیات آن

نمای ساختمان از ارکان اصلی و مهم، در هویت و زیبایی هر ساختمان است. طراحی نما برای ایجاد ظاهر جذاب و هماهنگ با محیط اطراف و سبک معماری اهمیت دارد. انتخاب مصالح و تکنیک‌های مناسب نیز در طراحی نما تأثیرگذار است. نمای ساختمان همچنین ارتباطی با محیط اطراف دارد و می‌تواند نشان‌ دهنده ویژگی‌های داخلی ساختمان باشد. در کل، طراحی نمای ساختمان نیازمند دقت و توجه به جزئیات است.

نام ساختمان در بسیاری از موارد از نمای آن الهام می‌گیرد و به نوعی به عنوان شناسنامه‌ای برای آن عمل می‌کند. نمای ساختمان نقش مهمی در شناخت و شناسایی آن ایفا می‌کند و به عنوان یک شناسه مهم در ذهن افراد ماندگار می‌شود.

در حال حاضر، استفاده از انواع مختلف مصالح برای نمای ساختمان‌ها رو به افزایش است، اما سنگ‌های طبیعی به عنوان یکی از متریال‌های پرکاربرد و محبوب برای نمای ساختمان‌، به ویژه در ساختمان‌های مسکونی، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. این سنگ‌ها به دلیل زیبایی طبیعی، انعطاف پذیری در طراحی، مقاومت و دوام بالا، و انتخاب گسترده انواع رنگ‌ها و بافت‌ها، به عنوان یک انتخاب محبوب برای نمای ساختمان‌ها شناخته می‌شوند. استفاده از این سنگ‌های زیبا می‌تواند به ساختمان شخصیت و جلوه‌ای متفاوت ببخشد و در عین حال، ارزش افزوده زیادی را به آن اضافه کند.

صدها نوع سنگ طبیعی مناسب ساختمان سازی داریم؛ اما هر سنگ کارایی متفاوتی دارد و این سوال پیش می آید که، کدام سنگ برای نمای ساختمان مناسب است؟

سنگ مناسب نمای ساختمان 

در این مقاله، ما سعی خواهیم کرد به طور دقیق و جامع، اطلاعاتی را در خصوص سنگ‌های مناسب برای نمای ساختمان به همراه بررسی مزایا و معایب هرکدام ارائه دهیم.

در نمای ساختمان از متریال‌های مختلفی مانند کامپوزیت، شیشه، سیمان، چوب و سنگ استفاده می‌شود و سنگ‌های ساختمانی یکی از متداول‌ترین و پرکاربردترین متریال‌ها در این زمینه هستند، به خصوص در کشور ایران که دارای تاریخ و فرهنگ معماری غنی است.

مزایای استفاده از سنگ در نمای ساختمان

• سنگ ها با محیط زیست سازگاری دارند.
• سنگ ها جلوه ای از طبیعت را به نمایش می گذارند.
• سنگ ها در برابر شرایط جوی مقاوم هستند.

ویژگی سنگ نما :

سنگ‌های ساختمانی انواع مختلفی دارند و هرکدام از آنها ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند که باید در انتخاب و استفاده از آنها مد نظر قرار گیرد. سنگ مناسب برای نمای ساختمان باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• سنگ نما باید در برابر ناملایمات جوی ( سرما، گرما ، یخ زدگی ، باد ، باران های اسیدی و ... ) و اشعه UV مقاوم باشد.
• سنگ استفاده شده در نما نباید جذب آب بالایی داشته باشد.
• سنگ نباید ترک داشته باشد.
• سنگ به کار برده شده در نما باید در برابر فشار و نشست ساختمان مقاوم باشد.
• سنگ نما باید چسبندگی خوبی با ملات داشته باشد.

از بین انواع سنگ های ساختمانی میتوان به سنگ تراورتن، سنگ گرانیت، سنگ چینی و سنداستون به عنوان بهترین گزینه برای سنگ نما اشاره کرد. 

مزایا و معایب هر دسته از سنگ ها:

سنگ نما تراورتن

سنگ تراورتن در چشمه‌های آب گرم شکل می‌گیرد به دلیل حرکت، تعادل شیمیایی آب بر هم می خورد که باعث آزاد شدن دی اکسید کربن می‌شود. این سنگ از کربنات کلسیم تشکیل شده و در نتیجه تراورتن‌های رسوبی شکل می‌گیرد.

دی اکسید کربن که به صورت گاز در آب حل شده است، با یون‌های کلسیم موجود در آب، واکنش می‌دهد و کلسیم کربنات را تولید می‌کند. 

پس از ته نشینی ماده تشکیل شده در مسیر آب و گذشت سالیان سال، تکه های سنگ تراورتن تشکیل می شود. حضور باکتری‌ها و جلبک‌ها نیز از موارد لازم در شکل‌گیری سنگ تراورتن است.

ویژگی سنگ تراورتن

• تنوع رنگی بالای سنگ تراورتن طراحان را به طراحی نماهای متنوع و زیبا وسعت می‌دهد.
• سنگ تراورتن به دلیل چسبندگی و تراکم، به راحتی از نما جدا نمی‌شود و با ملات به خوبی درگیر می شود.
• سنگ تراورتن مقاوم در برابر اشعه UV است و رنگ آن تحت تأثیر تابش خورشید از بین نمی‌رود.
• سنگ تراورتن، به دلیل نرمی و قابلیت تراش، انتخاب ایده‌آل برای ساخت نماهای کلاسیک و رومی است.

سنگ نما گرانیت

سنگ گرانیت یک نوع سنگ آذرین است که از سرد شدن توده‌های مذاب به وجود آمده است. کانی اصلی تشکیل دهنده گرانیت ها فلدسپات، کوارتز، میکا و ... است. گرانیت سنگی بسیار سخت و جلاپذیر است. دارای مقاومت فشاری بالایی می باشند. گرانیت دارای جرم حجمی متوسطی حدود 2.6 تن بر متر مکعب می‌باشد. گرانیت ها از لحاظ ظاهری بافت یکدستی دارند و بیشتر به رنگ خاکستری، قرمز، صورتی و سبز (به علت وجود فلدسپات ها) یافت می شوند.

ویژگی سنگ گرانیت

• سنگ گرانیت مقاوم ترین سنگ ساختمانی است.
• سنگ گرانیت در برابر اشعه UVمقاوم است و رنگ آن بر اثر تابش خورشید از بین نمیرود.
• سنگ گرانیت در برابر شرایط جوی ( سرما ، گرما ، یخبندان ، باران های اسیدی و ... ) مقاوم است.
• سنگ گرانیت جذب آب بسیار کمی دارد.
• سنگ گرانیت غالبا ساب پذیری خوبی دارند.
• سنگ گرانیت دارای چسبندگی خوبی با ملات نیست و برای نصب آن باید از اسکوپ استفاده کرد.
• سنگ گرانیت از تنوع بالایی برخوردار نیست.
• سنگ گرانیت بسیار سخت برش است.

سنگ نما سنداستون

سنداستون، یک نوع سنگ رسوبی است که اصولاً از ذرات ماسه و کانی‌های مختلف تشکیل شده است، از جمله کربنات کلسیم، سیلیس، اکسید آهن و دولومیت. بله، دقیقاً. سنداستون در انواع رنگ‌ها ظاهر می‌شود، اما رنگ‌های قهوه‌ای مایل به زرد و خاکستری به عنوان رنگ‌های متداول تر شناخته می‌شوند. این رنگ‌ها اغلب به عوامل مختلفی نظیر نوع و غلظت کانی‌ها، آلاینده‌ها، و شرایط فیزیکی-شیمیایی در فرآیند تشکیل سنداستون برمی‌گردد. ماسه‌ سنگ‌ها از لحاظ مقاومت در برابر هوازدگی مقاوم هستند. اما این نوع از سنگ‌ها معمولاً مقاومت خمشی کمتری نسبت به سنگ‌های دیگر دارند و جذب آب بالایی دارند، که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند جذب آب بالا، تغییر شکل و تخریب شود.

ویژگی سنداستون

• سنداستون به دلیل داشتن ساختار ماسه‌ای، بافتی خشن دارد که از نظر ظاهری به شکل دانه‌های ماسه شبیه است. این بافت خشن معمولاً منجر به عدم یکنواختی در سطح سنداستون می‌شود و ساب پذیری خوبی ندارد. 
• سنداستون‌ در برابر ناملایمات جوی مقاوم هستند.
• سند استون جذب آب بالایی دارد.
• سنداستون مقاومت خمشی کمتری نسبت به سایر سنگ‌ها دارد و ممکن است به نسبت براحتی خم شود.

سنگ نما چینی (کریستال)

سنگ چینی یا کریستال در واقع همان سنگ مرمریت است ولی با این تفاوت که بلورهای تشکیل دهنده آن دیده می شوند و سنگ چینی تمام بلور است و کانی اصلی تشکیل دهنده آن کلسیت می باشد همچنین مقدار کمی لاستونیت دارد. البته قابل ذکر است که در برخی از سنگ های کریستال کوارتز هم دیده می شود. توجه کنید که هر چه میزان کوارتز در سنگ بیشتر باشد؛ سختی سنگ هم بیشتر می شود که غالبا در رنگ سفید و خاکستری روشن دیده می شوند. شاید برای شما جالب باشد بدانید که دلیل نام گذاری این سنگ به سنگ چینی، صدایی است که در هنگام ضربه زدن به سنگ، صدایی شبیه به صدای ظروف چینی می دهد. در ایران، به ویژه در نواحی گرمسیر، استفاده از سنگ چینی برای نمای ساختمان‌ها رایج بوده است. دلیل اصلی این انتخاب، رنگ روشن سنگ چینی بوده که از جذب گرمای زیاد جلوگیری می‌کند. این خاصیت باعث می‌شود که ساختمان‌ها در شرایط آب و هوایی گرم و آفتابی، خنک‌تر باقی بمانند و مصرف انرژی برای خنک کردن کاهش یابد.

ویژگی سنگ چینی (کریستال)

• سنگ چینی چسبندگی خوبی با ملات دارد.
• سنگ چینی مقاومت خوبی در برابر فشار دارد.
• سنگ چینی مقاومت خوبی در شرایط آب و هوایی سخت دارد.
• سنگ چینی جذب آب کمی دارد.
• سنگ چینی تنوع رنگی کمی دارد.

در چندین سال اخیر، به دلیل وجود معادن فراوان و غنی انواع سنگ‌های تراورتن در ایران، استفاده از این نوع سنگ‌ها برای اجرای نماهای کلاسیک و رومی، به ویژه در ساختمان‌های مسکونی، بسیار متداول شده است. سنگ‌های تراورتن به دلیل زیبایی طبیعی، مقاومت در برابر عوامل جوی، و متنوع بودن در رنگ و طرح، انتخابی محبوب برای نماهای ساختمانی در ایران شده‌اند.