صادرات سنگ

صادرات سنگ ساختمانی، مقوله بسیار پیچیده و مهمی است، که در سال های گذشته با نوسانات زیادی همراه بوده است. کشور ایران در زمینه صادرات سنگ، همواره با موانعی روبه رو بوده است. سنگ ایران بازار فعالی در کشوهایی مثل چین و امارات متحده عربی دارد. صادرات سنگ ایران به اروپا نیز انجام می‌شود. کشورهای ایتالیا، آلمان، انگلستان، فرانسه، بلژیک و لهستان در اروپا و کشورهای آمریکای جنوبی، استرالیا و ژاپن، مشتریان سنگ ایران هستند. پس باید از پتانسیل صادرات سنگ به این کشورها استفاده کنیم. سنگ یاب قصد دارد در این مقاله به بررسی صادرات سنگ ایران بپردازد.

جایگاه سنگ ایران در رنکینگ جهانی

ایران هشتمین کشور دارنده معادن سنگ ساختمانی به شمار می رود. تقریبا بیش از 80 درصد از انواع سنگ‌های ساختمانی در ایران وجود دارد و استخراج می‌شود.

بسیاری از سنگ‌های ساختمانی ایران جزو با کیفیت‌ترین سنگ‌های دنیا هستند. با صادرات سنگ ایران، این سنگ‌ها در تمام جهان با نام ایران شناخته می‌شوند.

بیشترین معادن سنگ ایران در استان های اصفهان، کرمانشاه، مرکزی، لرستان، آذربایجان شرقی و غربی و فارس واقع هستند که از لحاظ کیفیت و رنگ بندی در دنیا کم نظیر است. این موضوع به این معنی نیست که بعضی از سنگ‌های ما از کیفیت بالا برخوردار نیستند؛ بلکه ممکن است در دنیا شناخته شده نباشند. این موضوع خود دلیلی بر ضرورت بازار سازی و برندینگ سنگ ایران در جهان است.

مزایا و موانع صادرات سنگ ایران

تنوع نقش، رنگ و خطوط سنگ های ایرانی، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. در کشور ایران معادن سنگ‌های خاص مرمر، تراورتن و مرمریتی وجود دارد که پتانسیل مناسبی برای سرمایه گذاری خارجی محسوب می‌شوند. صادرات سنگ به کشورهای آسیایی، آسیای شرقی و اروپایی بسیار رونق دارد. مشکلات صادرات سنگ در ایران شامل موانع گمرکی و مراحل اداری صادرات و مراودات مالی است. 

مراحل صادرات سنگ

قبل از ورود به حوزه صادرات سنگ، به مراحل زیر توجه کنید:

کشور هدف خود را برای صادرات انتخاب نمایید سپس می‌توانید استراتژی‌های خود از صادرات به آن کشور را مشخص کنید. ممکن است استراتژی شما برای صادرات سنگ به روسیه با صادرات به کشور چین متفاوت باشد.

از ریسک‌ها و قوانین صادرات سنگ به کشور مقصد آگاه باشید، به این جهت که ناگهان در عمل انجام شده قرار نگیرید.

با یافتن مشتری و انجام تفاهم نامه‌ها و قراردادها، محصول خود را آماده کنید و سپس آن را بسته بندی نمایید. دقت کنید که سنگ از جمله کالاهای شکستنی است و باید به درستی بسته بندی شود، تا در هنگام حمل و نقل آسیبی نبیند.

حتما برآوردی از هزینه‌های خود داشته باشید. میزان درآمد و هزینه‌هایی که انجام می‌دهید را محاسبه کنید تا سود و ضرر خود را بسنجید و سپس به کشورهای دیگر صادرات سنگ را ادامه دهید.

جنس سنگ‌ها

جنس سنگ‌ها به چند دسته مرمر، مرمریت، تراورتن، گرانیت و… طبقه بندی می‌شوند. سنگ مرمر دارای قیمت و ارزش بیشتری نسبت به سایر انواع سنگ است. تمامی این سنگ‌ها در صنعت ساخت و ساز کاربرد خاص خود را دارند. به دلیل سنگینی بار، سنگ‌ها به صورت زمینی و دریایی حمل می‌شود.

انواع سنگ صادراتی

صادرات سنگ به دو صورت خام(کوپ) و فرآوری شده (اسلب و تایل) انجام می‌شود. صادرات سنگ از نوع کوپ به کشورهای مطرح در زمینه سنگ مثل ایتالیا، ترکیه و چین انجام می‌شود و در کشور مقصد برش خورده و ارزش افزوده حاصل از آن، به آن کشورها خواهد رسید. صادرات سنگ کوپ به دلیل خام فروشی و نداشتن ارزش افزوده مشمول عوارض است.

صادرات سنگ‌های فرآوری شده بصورت تایل یا اسلب اغلب به کشورهای همسایه ازجمله عراق، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس صورت می‌گیرد. تراکنش ‌حوزه سنگ در دنیا در حدود دو و نیم میلیارد دلار است که بیشترین سهم آن به ترکیه با ۹۵۰ میلیون دلار تعلق دارد. ایران بعد از ترکیه، ایتالیا و یونان چهارمین صادر کننده سنگ ساختمانی است و ارزش صادرات سنگ آن درحدود ۱۵۰ میلیون دلار است. با وجود پیشتاز بودن ترکیه در حوزه صادرات سنگ، این میزان از معادن ترکیه استخراج نمی‌شود.

در سال‌های گذشته سنگ کوپ از ایران به کشور مقصد ارسال و در آن‌جا پس از تبدیل شدن به نوع اسلب و تایل مجددا به ایران وارد می‌شد. از این رو پس از مدتی واردات سنگ اسلب و تایل به ایران ممنوع گردید.

سنگ کوپ درون کانتینر ۲۰ فوت قرار داده می‌شود و سنگ اسلب باتوجه به سایز بزرگتری که دارد بر روی خرک قرار می‌گیرد که درون هر کانتینر۲۰ فوتی ۵ یا ۶ خرک می‌توان قرار داد. سنگ اسلب به دلیل داشتن حساسیت بالا و سایز بزرگ، قرار دادن آن در کانتینر به دقت بالایی نیاز دارد. سنگ تایل نیز با توجه به سایز کوچکتری که دارد درون پالت چوبی قرار گرفته و هم در کانتینر ۲۰ فوت و هم ۴۰ فوت قابل بارگیری است. کشور ایران به دلیل دسترسی به آب های آزاد موقعیت خوبی برای صادرات سنگ دارد.

صادرات سنگ به چین، هندوستان، ایتالیا در رده نخست و کشورهای امارات متحده عربی، عراق، ترکیه، کویت، مالزی و عمان در رده‌های بعدی قرار دارد.

بیشترین میزان صادرات از ایران در بین انواع سنگ‌ها، سنگ مرمریت است. سنگ‌های معدن، تراورتن، کریستالین ماربل (چینی) در رده‌های بعدی قرار دارند. کد تعرفه صادرات سنگ عموما در ردیف ۲۵۱۵ و ۲۵۱۶ قراردارد.

تقاضا سنگ‌های ساختمانی در داخل کشور حدود ۸ میلیون الی ۱۲ میلیون تن در سال است. تقاضا برای صادرات سنگ حدود ۷ میلیون تن معادل ۱۵۰,۳۱۴,۰۰۰ دلار به سایرکشورها است. این درحالی است که کارخانه‌های سنگ ما از ظرفیت تولید ۲۵ میلیون تن در سال برخوردار هستند.

یکی از دلایل کم بودن حجم صادرات سنگ ایران وجود تحریم‌ها و موانع بر سر مراودات مالی ایران با سایر کشورها است.

از لحاظ کیفیت می‌توان گفت تولیدات کارخانه‌های سنگ ایران مطابق با کیفیت و استانداردهای مورد نظر بازارهای اروپایی است اما تعداد بازرگانانی که بتوانند در بازارهای بین المللی به صورت حرفه‌ای کار کنند و بازاریابی کنند محدود است.

بازار خوب روسیه

یکی از بازارهای صادرات سنگ ایران، روسیه است. روسیه به دلیل روابط خوب تجاری با ایران و اختلافاتی که با اوکراین و ترکیه دارد، بازار بسیار پر رونقی برای صادرات سنگ ایران است. روسیه ۱۴۲ میلیون جمعیت دارد، و به واسطه آب و هوایی که دارد سنگ‌ ساختمانی در آن بسیار استفاده می‌‌‌شود.

صادرات سنگ به ترکیه

سنگ‌های مختلفی برای صادرات به ترکیه استفاده می‌شوند. اما سنگ‌های مرمریت، سنگ‌های ترارورتن، سنگ‌های مرمر و سنگ‌های گرانیت از انواع سنگ‌هایی هستند که صادرات آنها بسیار مورد توجه است.

استفاده از ضخامت‌های مناسب و ابعاد کاربردی می‌تواند توجه خریداران ترکیه را جلب کند.

صادرات سنگ گرانیت به دلیل مقاومت و عمر نسبتا بالا به ترکیه انجام می‌شود. قیمت سنگ‌ها با توجه به معدنی که استخراج سنگ از آن صورت می‌گیرد، ابعاد سنگ و ضخامت سنگ، متغیر است .

صادرات سنگ به عراق

 تجارت بین مشتریان عراقی و فروشندگان ایرانی پیشرفت زیادی داشته است. عراق به دلیل هم مرز بودن با ایران یکی از نزدیک ترین بازار های معاملاتی به ایران می باشد. سنگ های تراورتن، مرمریت و چینی، محبوبیت زیادی بین مشتریان عراقی دارد. فاصله نزدیک با کشور عراق باعث کم شدن هزینه حمل بار به این کشور شده است.

مهمترین معادن سنگ ساختمانی

ذخایر سنگ‌های ساختمانی در جهان حدود ۱۵ میلیارد تن برآورد شده است که ایران هم با ۴.۷ میلیارد تن ذخیره سنگ‌های ساختمانی در جایگاه هفتم دنیا قرار دارد.

مهمترین معادن سنگ‌های ساختمانی ایران شامل ۴۴% سنگ مرمریت، ۲۵% سنگ چینی، ۲۰% گرانیت‌ها، ۱۰% تراورتن و حدود ۲% سنگ مرمر است.

قطب تولید سنگ ایران استان اصفهان است که بیشترین تنوع سنگ و واحدهای سنگبری را دارد. علاوه بر آن استان مرکزی، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، یزد، زنجان، قزوین و همدان در رده‌های بعدی قرار دارند.

نتیجه گیری

ایران باتوجه به داشتن معادن متعدد و موقعیت مکانی مناسب و دسترسی به آب‌های آزاد، و همچنین پایین بودن هزینه تمام شده در تولید سنگ می‌تواند بازارهای پررونق صادرات سنگ را تصرف کند.